Энэтхэг улсын Дели хотоос 2000 км-ийн зайтай газар шавилан суудаг Монгол ламаахай нарыг эх оронд нь авчрах шаардлага үүссэн талаар мэдээлэл цацагдах болсон. Иймээс Энэтхэг улсад нөхцөл байдал ямар байгаа талаар тус улсад 17 жил суралцаж буй лам О.Мангалтай онлайнаар холбогдож, тодрууллаа. Тэрбээр “Бидний нөхцөл байдлыг бодитоор харж, зөвхөн нэг газрыг харж дүгнэхгүйгээр хоёр талаасаа ойлголцоосой. Энэ цаг үед бие биеэ сэтгэл санааны хямралд оруулахгүй амар тайван байхыг хичээнгүйлэн хүсч байна” гэдгийг чухалчлан хэлсэн юм.
-Танд энэ өдрийн мэнд хүргэе. Та бүхэн сайн сууцгааж байна уу. Бидэнд өөрийгөө танилцуулахгүй юу?
-Намайг О.Мангал гэдэг. Би Монголын бурхан шашинтны төв Гандантэгчинлэн хийдийн дэргэдэх дацангаас 2003 онд Энэтхэгт хүрэлцэн ирж, суралцаад 17 жил болж байна. Одоо төгсөх зиндаандаа явж байна. Бид нийт 19 жил суралцдаг. Цаашаагаа үргэлжлүүлэн шалгалт өгвөл 22 жил суралцаж, зургаан жил шалгалт өгнө гэсэн үг.
-Энэтхэгт суралцаж буй сургуулиа товчхон танилцуулбал. Хэчнээн монгол хүүхэд шавилан суралцаж байна вэ?
-Бидний суудаг хийдийг Сэра жэ дацан гэдэг. Өмнөд Энэтхэгийн Карнатака муж Майсур хоттой хамгийн ойр тосгон байдаг. Манай хийд Дели хотоос 5000 орчим км зайтай. Хийдийг маань анх Богд ламын ойрын шавь байгуулсан бөгөөд одоо байгуулагдаад 601 жил болж байна. Түүний дараагаар Сэра жэ дацан буюу их сургуулийг Гүнчэнлодойринчэнсэнгээ гэж лам байгуулсан. Монголчуудын хувьд Тавдугаар Далай ламаас хойш энэ дацантай их холбогдсон байдаг. Өмнө нь Халхын гурван зулын хоёр болох Ламын гэгээн Заяын гэгээн тэргүүтэй монголын олон мэргэд дээдсүүд маань суралцаж байсан газар.
Дараагаар нь манай улсаас хамгийн анх 1992 онд шавиа явуулснаас хойш 2020 оныг хүртэлх хугацаанд Монголоос тодорсон дөрвөн хувилгааны хойд дүр, нэг Гэвш, төгсөх зиндааны дөрван лам гээд нийтдээ 110 лам нар суралцаж байна. Одоогийн байдлаар Брагри ламын хойд дүр Дарва Бандидын хойд дүр Жамьяангарав хувилгааны хойд дүр болон Гэвш Сэнгээ ринбүүчийн хойд дүр суралцаж байна. Ерөнхийдөө Самло хамцан/аймаг/ ба Хардон хамцан гэсэн хоёр хамцанд монгол лам нар маань харьяалагдан сууцгаадаг.
-Энэтхэг улсад цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх хөл хориог хэзээ тогтоосон бэ. Сургуулийнх нь үйл ажиллагаа хэрхэн үргэлжилж байгаа бол?
-Манай сургуулийн хувьд 2020 оны гуравдугаар сарын 23-ны өдөр хүртэл хурал ном хэвийн үргэлжилж байсан. Тэгээд Энэтхэг улс даяар гуравдугаар сарын 27-ны өдрөөс албан ёсоор хөл хорио тогтоож эхэлсэн. Хөл хориог дөрөвдүгээр сарын сүүлч хүртэл тогтоосны дараагаар дахин сунгаж, тавдугаар сарын 3-ны өдөр хүртэл тогтоосон. Одоогийн байдлаар улс даяараа гэрийн хөл хорио тогтоосон хэвээрээ байна. Бид бүхэн энд байгаа цагаач Төвдийн байгууллагаас зуны эхэн сарыг дуустал хөл хорионд байх зөвлөмжийг өгсөн. Энэтхэг улсад буддын гүн ухааныг гүнзгийрүүлэн судалдаг томоохон зургаан дацан бий. Эдгээр дацангийн Хамба лам нарын зүгээс Энэтхэг улс хэзээ хөл хориогоо цуцалж, сургуулийн үйл ажиллагаа хэвийн үргэлжилнэ тэр хугацаанд сургуулиа нээнэ гэдэг байр суурьтай байгаа.
Манай сургуулийн нэг лавринд 33 монгол лам нар суралцдаг. Бид өглөөний 06.00 цагаас босч, оройн 22.30 цаг хүртэл үзэх ёстой хичээлээ онлайнаар авахаас гадна өмнө нь үзсэн хичээлээ сонсоод байж байна. Манай энд дунд сургуульд суралцаж буй хүүхдүүдийн хувьд англи хэл, математик, шинжлэх ухаан тэргүүтэй хичээлүүдийн гэрийн даалгавраа хийж, орхигдуулахгүй явж байна.
-Сургуульд шавилан суралцаж буй лам нарын биеийн халууныг тогтмол хэмждэг гэж байсан. Хөл хорионы үеэр эрүүл мэндэд хэрхэн анхаарч байна вэ?
-Манай дацан дотроо боловсрол, эрүүл мэнд хариуцсан газартай. Эмнэлгийн эмч мэргэжилтнүүд долоо хоног бүр хүүхдүүдийн биеийн халууныг үздэг. Өнгөрсөн хугацаанд манай сургуулийн 5400 орчим лам нарын биеийн халууныг үзэхэд ямар нэгэн асуудалгүй, хэвийн байлаа. Эмнэлгээс дацангийнхаа лам нарт 500 мл гар ариутгагч өгсөн.
Дацангийн зүгээс хөл хориог гурван удаа сунгасантай холбоотойгоор нэг хүний таван кг гурил, дөрвөн кг будаа, нэг кг ургамлын тосыг гурван удаа олгосон. Бид энд махыг хүнсэндээ өргөн хэрэглэдэггүй учраас хүнсний ногоог лам нартаа 50 хувь хямдруулж өгч байгаа. Харьяалагдан суралцдаг аймгаас хоёр удаа найман ам.доллар өгсөн. Дацангаас нэг удаа долоо, найман ам.доллар өгөөд байна.
-Энэтхэг улсаас эх орондоо ирэх хүсэлтэй 300 орчим ламхай нар байна гэдгийг албаныхан мэдээлсэн. Танай сургуулиас хэчнээн хүүхэд эх орондоо очих хүсэлтэй байна вэ?
-Дацанд суралцдаг 110 монгол хүүхдээс 12 хүүхэд эх орондоо буцах хүсэлтээ өгсөн гэж сонссон. Манай лавринд суралцаж буй 33 хүүхдээс нэг л хүүхэд эх орондоо буцах хүсэлтээ өгөөд байна. Одоогийн байдлаар манай хотод шинэ коронавирусийн халдвар авсан тохиолдол бүртгэгдээгүй. Мөн хийдийн харьяаны газарт орсон хүнийг гаргахгүй, гарсан хүнийг буцаж оруулахгүй байгаа. Зайлшгүй шаардлагатай хүнс, ахуйн хэрэглээг л гаднаас зөөвөрлөн оруулж байна.
-Монголд суугаа гэр бүлийнхэнд нь юу гэж захиж хэлмээр байна вэ?
-Цар тахал өнөөдрийн байдлаар дэлхийн 210 гаруй оронд тархаад байна. Бид өнөөдөр ирээдүйг тааж, хэлж мэдэхгүй шүү дээ. Хэрвээ тухайн лам ар гэртэйгээ ярилцаад, эх орон руугаа буцахаар шийдсэн бол тэр хүний эрхийн асуудал. Тийм учраас бид өөрсдийн нөхцөл байдлаа ойлгоод, бие биеэ тайван байлгаж, эрүүл мэндийн байгууллагын зөвлөмжийг дагасан нь зөв болов уу.
Энэтхэг улс албан ёсны тоогоор нэг тэрбум 300 гаруй сая хүн амтай. Шинэ коронавирусийн халдвар авсан хүний тоо 60 орчим мянга хүрч, нас барсан хүний тоо маш бага байгаа. Энэтхэг хүмүүсийн хоолны амтлагч нь хүртэл эмийн ургамал байдаг учраас дархлаа өндөртэй байдаг юм байна. Хоёрдугаарт, уламжлалт анагаах ухааны эмийг эмчилгээндээ ашиглаж, үр дүнгээ өгч байна гэдэг мэдээллийг өгч байна.
Монгол Улсад суугаа ар гэрийнхэнд нь хандаж хэлэхэд “Монголд өвчлөл бага байна”, “Энэтхэгт өвчлөл өндөр байна” гээд сэтгэлээр хямраад хэрэггүй. Бүгдээрээ бодит байдалтайгаа нийцэж, аль болох эрсдэлгүй байгаа газраа л баймаар байна. Манай лам нарын ар гэрийнхэн бүгд боломжтой айл биш шүү дээ. Жишээлбэл, ганц нэг хүүхдээ ар гэр нь татаад авчихаар энд үлдэж буй хүүхдүүдийнхээ сэтгэлийг хямраадаг. Яагаад гэвэл “Тэднийх хүүхдээ татаад авчихсан байхад намайг яагаад авахгүй байгаа юм бэ” гэдэг. Тиймээс иймэрхүү асуудал гарч, хаана хаанаа сэтгэлээ хямраах вий гэхээс эмээж байна. Энэтхэг улсад түр зуур ирсэн монгол хүмүүсийн хувьд нөхцөл байдал хүнд байгаа. Тэр хүмүүсийн байр, хоол хүнсийг цаанаас нь нэгдсэн журмаар зохицуулах боломжгүй учраас өдрөөс өдөрт хэцүү нөхцөл байдалд орж байна. Тийм болохоор бидний нөхцөл байдлыг бодитоор харж, зөвхөн нэг газрыг харж дүгнэхгүйгээр хоёр талаасаа ойлголцоод, ялангуяа энэ цаг үед бие биеэ сэтгэл санааны хямралд оруулахгүй амар тайван байхыг хичээнгүйлэн хүсч байна.
41 Сэтгэгдэл
where to buy promethazine without a prescription - <a href="https://prometacin.com/asciprofloxacin/">ciprofloxacin 500 mg ca</a> lincocin generic
ivermectin dose for covid - <a href="https://ivercand.com/carbamazepine/">tegretol 200mg over the counter</a> where can i buy tegretol
buy modafinil generic - <a href="https://provicef.com/lamivudine/">epivir for sale</a> epivir usa
valif pills upstairs - <a href="https://avaltiva.com/">valif online device</a> sinemet 20mg drug
where to buy indinavir without a prescription - <a href="https://confindin.com/emulgel/">order diclofenac gel</a> emulgel order online
гѓ—гѓ¬гѓ‰гѓ‹гѓійЂљиІ©гЃ§иІ·гЃ€гЃѕгЃ™гЃ‹ - <a href="https://jpaonlinep.com/jamoxicillin/">г‚ўгѓўг‚г‚·гѓ« йЈІгЃїж–№</a> г‚ўг‚ёг‚№гѓгѓћг‚¤г‚·гѓі жµ·е¤–йЂљиІ©
жЈи¦Џе“Ѓгѓђг‚¤г‚ўг‚°гѓ©йЊ гЃ®жЈгЃ—い処方 - <a href="https://jpedpharm.com/">バイアグラ гЃ®иіје…Ґ</a> г‚їгѓЂгѓ©гѓ•г‚Јгѓ« - 50mg/100mg
order yasmin sale - <a href="https://festrolp.com/letrozole/">femara us</a> buy arimidex 1mg generic
purchase dostinex online - <a href="https://adostilin.com/alesse/">buy alesse for sale</a> alesse buy online
fosamax where to buy - <a href="https://pilaxmax.com/">fosamax 70mg price</a> medroxyprogesterone order
buy norethindrone online - <a href="https://norethgep.com/lumigan/">lumigan uk</a> order yasmin for sale
xeloda medication - <a href="https://xelocap.com/mefenamicacid/">purchase mefenamic acid online cheap</a> order danocrine 100mg sale
progesterone without prescription - <a href="https://apromid.com/clomiphene/">clomiphene pill</a> cheap generic clomiphene
order provigil for sale - <a href="https://sleepagil.com/phenergan/">promethazine pills</a> order meloset 3mg for sale
zyban 150mg drug - <a href="https://bupropsl.com/ayurslim/">where to buy ayurslim without a prescription</a> buy shuddha guggulu sale
buy eurax without a prescription - <a href="https://aeuracream.com/caczone/">cost aczone</a> aczone without prescription
cozaar 25mg generic - <a href="https://cozartan.com/">cozaar generic</a> purchase cephalexin pills
clindamycin for sale - <a href="https://indometnp.com/">purchase indocin for sale</a> indocin 50mg drug
augmentin 625mg pills - <a href="https://baugipro.com/">purchase augmentin</a> order levothyroxine for sale
buy metronidazole 200mg pills - <a href="https://cenforcevs.com/">cenforce 50mg cheap</a> cenforce ca
betamethasone 20gm cheap - <a href="https://betnoson.com/">order betnovate 20gm online</a> buy generic monobenzone online
purchase permethrin cream - <a href="https://actizacs.com/">permethrin buy online</a> retin order online
purchase deltasone pills - <a href="https://apreplson.com/">deltasone 5mg usa</a> elimite sale
buy cefdinir 300mg pill - <a href="https://omnixcin.com/aminocycline/"></a> buy generic clindamycin
cheap isotretinoin - <a href="https://aisotane.com/">accutane canada</a> deltasone 5mg pills
buy trihexyphenidyl generic - <a href="https://voltapll.com/diclofenacgel/">order cheap voltaren gel</a> purchase emulgel
buy periactin 4 mg without prescription - <a href="https://periheptadn.com/aszanaflex/">buy generic tizanidine 2mg</a> order tizanidine pill
meloxicam order - <a href="https://meloxiptan.com/">generic meloxicam 15mg</a> order toradol
ozobax over the counter - <a href="https://baclion.com/">baclofen for sale online</a> brand feldene 20 mg
cheap voveran without prescription - <a href="https://vovetosa.com/tisosorbide/">order imdur 20mg</a> cheap nimotop pills
pyridostigmine 60 mg canada - <a href="https://mestonsx.com/azathioprine/">oral imuran 25mg</a> imuran pills
purchase rumalaya without prescription - <a href="https://rumaxtol.com/amitriptyline/">endep generic</a> endep 50mg uk
generic cambia - <a href="https://dicloltarin.com/">order cambia generic</a> aspirin 75mg us
celecoxib pill - <a href="https://celespas.com/flavoxate/">cheap flavoxate online</a> indocin 75mg uk
brand colospa 135 mg - <a href="https://coloxia.com/pletal/">order cilostazol 100mg generic</a> pletal usa
buy probenecid 500mg - <a href="https://bendoltol.com/carbamazepine/">tegretol sale</a> order carbamazepine pill
gabapentin for sale - <a href="https://aneutrin.com/sulfasalazine/">purchase sulfasalazine online</a> buy azulfidine 500mg generic
besifloxacin where to buy - <a href="https://besifxcist.com/">how to buy besivance</a> sildamax cheap
lasuna tablets - <a href="https://infoherbalmz.com/">lasuna pills</a> himcolin brand
order atorvastatin 40mg without prescription <a href="https://lipiws.top/">generic lipitor 80mg</a> atorvastatin 80mg usa
tadalafil 20mg tablet <a href="https://ordergnonline.com/">tadalafil 5mg canada</a> cheap erectile dysfunction